TURYSTYCZNE PERŁY PAŁUK
Żnin – Wenecja – Biskupin
Zapraszamy  na wycieczke po Pałukach, piyknym regionie  historyczno – etnograficznym położónym w południowo – wschodni  czynści  województwa kujawsko – pomorskiego oraz pónocno – wschodni czynści województwa wielkopolskiego.

Stolicom Pałuk jes Żnin, miasto powiatowe leżónce na Ślaku Piastowskim, przy drodze krajowy nr 5, 45 km na południe łod Bygdoszczy i 35 na pónoc łod Gniezna.W Żninie jes piyrszo stacjo zabytkowy koleji wonskotorowy, popularny „ciuchci”. Czym wsiondziyma do ciuchci, czeba poświyncić pore minut na poznanie samygó Żnina – miasta ło bogaty, histori siyngajoncy poczóntków państwa polskiygo. Nojsompiyrw ło mieście możeta wyczytać w Bulli Gnieźnieński wystawióny dnia 7 lipca 1136 roku bez papieża Innocentego II. W 1263 roku z pazurów arcybiskupa Janusza II Żnin dostoł prawa miejskie, zaś w 1284 roku – prawo bicia swoji monety, monety uwożonej w cołkim państwie. Bez Żnin ciongnył sie ślak handlowy łonczoncy Ślonsk z Gdańskiym. (tzw. Ślak Bursztynowy). Żnin kwitby feste, ale zaczymoły gó pożogi, choroby i wojny bez którne całkim zniszczóna została średniowieczno drewniane chałupy i budynki. Nojbarzy znanom budowlom łobecnygo Żnina jes gotycko wieża ratuszowo z XV wieku stojonco na środku rynku. Zwana óna jes bez wiare basztom i jes symbolem noszygo miasta. Jes łyna jednym z niewielu w Polsce łobiektów majonych na dole czworobok i przechodzóncom w ośmiobok. Czeba pamiyntać, że w Żninie łurodzili sie brachole Śniadeccy, wielcy uczyni łoświecenio: Jan (1756 – 1830 – astronom, matematyk, filozof, profesór Uniwersytetu Jagiellońskiygo, rektor Uniwersytetu Wileńskiygo) oraz Jendrzej (1768 – 1838 – dochtór, biolog, chemik, pionier wychowanio fizycznygo, profesór Uniwesrytetu Wileńskiygo). Wybitne Żninioki to jeszczyk: Erazm Gliczner (1516 – 1543 – poeta, humanista, reformator religijny) oraz Klemens Janicki (urodzóny pod Żninym, poeta, humanista, prekursor Odrodzenio). Drugi oddział Muzeum Ziemi Pałucki jes w zabytkowym Magistracie ( z XIX wieku), którny wywalóny jes przy rynku. Możeta zapoznać sie w nim z historiom żnińskiygo druku i etnografiom Pałuk. Dodatkowom atrakcjom jes jedyne w całki Europie Muzeum Szportów Motorowodnych oraz Galerio im. Tadeusza Małachowskiygo ubogacajonca życie kulturalne wernisażami przy łokazji łotwieranio kolejnych wystaw . Do interesujoncych zabytków architechtonicznych należom tyż: kościoły p.w. Św. Morcina w Żninie w Gorze (z XIV w.), Św. Floriana (z XV w.) oraz Nojświyntszy Maryji Panny Królowy Polski ( z XIX w.). Sufraganio – klasycystyczny dwór biskupi z 1795 roku, w którnym jes umiejscowione Muzeum Śtuki Sakralny pokazujonce ubranio i paramenty liturgiczne oraz rzeźbe i malarstwo ło tematyce sakralny.

Nojwiynkszom atrakcjom turystycznom Pałuk jes ciuchcia ło szerokości gjajz  600 mm razem z atrakcjami durch przy jej trasie: Żnin – Wenecja – Biskupin – Gonsawa. Piyrszy przystanek to Wenecja, wiocha leżónco pomiyndzy czema jynziorami. Turysty mogom łobaczyć tam riuny XIV – wicznygo zamku – siedziby Mikołaja Nałyncza, zwanego bez wiare Diobłem Wyneckim. Naprzeciw ruin jes Muzeum Koleji Wonskotorowy, w którnym podziwiać możeta downe, stare  bany, wagóny, urzondzenia stacyjne, znaki kolejowe.        Weneckie Muzeum (piyrsze w Polsce) w 1972 roku stworzyli MIłośniki Zimi Pałucki w Żninie. Muzeum swojom działalnościom przypomina ło  tradycji Żniński Koleji Powiatowy powstały w 1894 roku.

Nastympnym przestankiem na trasie ciuchci som „polskie Pompeje” - Biskupin z Muzeum Archeologicznym i łosadom kultury łużycki sprzed 2700 lat, którna zostało łodkryta w sierpniu 1933 roku bez ichniegó nouczyciela. Łodkrywca Biskupina jes pochowany na cmyntorzu we Wenceji. Nie musze chyba wos śpecjalnie zachyncać do łodwidzynia Biskupina, w kożdym razie jes obowionzkowym punktym pobytu kożdygo turysty na Pałukach. Czynść turystów kończy w Biskupinie swojom wizyte u nos. Robi żle, bo przecie czeba tutej zostać dłuży, by łobaczyć „kraine 130 jynzior”. Dużo jynzior jes pośród górek i borów. Ze Żnina łatwo dostać sie do miejsc Regionu Kujawsko – Pomorskiego oraz Regionu Wielkopolskiego: Bygdoszcz, Toruń, Poznań, Gniezno, Lednogóra, Inowrocław, Kruświca, Ciechocinek, Licheń. Żnińsko baza noclegowo i gastronomiczno jes doskonale przygotowana na obsługe turystów. Na łobszarze miasta i gminy działajom feste hotele, łośródki wypoczynkowe i piyknie położóne nad jynziorami, campingi i agroturystyko. Chyntni jeżdżać na koniu, spacerować, jeżdżać na rowerach , żeglować, jeżdżać na bojerach i uprawiać windsurfing znajdom w Żninie i na Pałukach wiele możliwości skozystanio z tych atrakcji. Momy u nos tyż dużo pałaców i dworków. Nojważniejszy jes klasycystyczny Pałac w Lubostroniu (1795 – 1800) – jedyn z nojpiykiejszych pałaców w całki Polsce. Łobok pałacu jes 28 – hektarowy park z rzadkimi typami dżew. Piykno przyrody, krajobraz, zabytki architechtoniczne oraz imprezy turystyczne, kulturalne i szportowe ściongajom do Żnina i jego fyrtla łokoło 300 tys. turystów bez rok. Nojważniejszym wydarzeniem jes festyn archeologiczny we wrześniu kożdygo roku w Biskupinie. Żnin uwożny jes za stolice szportu motorowodnygo. Kożdygo roku w lipcu Małe Jynzioro jes arenom Motorowodnych Miszczostw Świata, Europy i Polski Żnin staje się tyż ośródkiem żeglarstwa, windsurfingu oraz szportu bojerowygo. A to dziynki mocnymu wiaterowi na Dużym Jynziorze oraz jego wielkościom, czyli 432 ha. Inne imprezy cieszonce sie dużom popularnościom to: Jesiń na Pałukach (z Jarmarkim Śtuki Pałucki), odbywajonco sie wew końcu września we Żninie, Pałuckie Dni Turystyki (łotwarcie i zamkniycie sezonu turystycznego, maj – wrzesiń), spotkanio motoparalotniarzy, łogólnopolskie biegi żnińskie czy tyż Pałuckie Targi Rolne.

Ciongle zywo jes śtuka ludowo. Działąjom zespoły ludowe „Pałuczanki” z Białożewina oraz Żniński Zespół Pieśni i Tańca „Pałuki”. Śtuka regionu jes łobecno tyż w robocie Pałucki Pracowni Rzeźby w Żninie. Wymienini artyści  oraz Chór Mynski „Moniuszko” som przedstawicielami regionu żnińskiego podczas wielu wystympów i wystaw w kraju i za granicom. Żnin włonczył sie tyż w proces łonczynia narodów Europy, czego dowodym jes wspópraca z miastami drużnymi: Albertisa (WYngry), Birstonas oraz Soleczniki – Jaszuny (Litwa), Malcky (Słowacja), Mettmann (Niemcy), Ommen (Holandia), Veseli nad Moravou (Czechy). Łotwarcie na Europe i świat oraz kontakty zagraniczne Żnina symbolizuje ustawióny na rynku semafor z tabliczkami, na którnych som nazwy miast drużnych.

Tekst: Urzond Miejski w Żninie

Fotegrafie: Andrzej Łuczak